Chọn lựa tối ưu thuốc chống động kinh trong điều trị động kinh (Tóm tắt)

Chọn lựa tối ưu thuốc chống động kinh trong điều trị động kinh

TS.BS. Lê Văn Tuấn
Tổng Thư ký Hội Thần kinh học Việt Nam

Tóm tắt
Động kinh là tình trạng kéo dài, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống bệnh nhân và thân nhân của họ. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc điều trị động kinh trong đó yếu tố quan trọng nhất là chọn lựa hiệu quả thuốc chống động kinh. Hiện tại có rất nhiều thuốc chống động kinh, bao gồm các thuốc thuộc thế hệ cũ đã có hơn 100 năm và các thuốc thuộc thế hệ mới được sử dụng chỉ trong vòng vài năm gần đây. Tại Việt Nam, chúng ta cũng có nhiều thuốc chống động kinh được sử dụng, các thuốc thế hệ cũ như phenobarbital, phenytoin, carbamazepine và valproate, các thuốc thế hệ mới như topiramate, gabapentine, pregabalin, oxcarbazepine, levetiracetam, lamotrigine và perampanel. Các thuốc thế hệ cũ vẫn đang được sử dụng và hiệu quả vẫn tốt trong đa số các trường hợp. Các thuốc thế hệ mới bắt đầu được sử dụng nhiều hơn nhờ một số các ưu điểm về tác dụng phụ và tương tác thuốc cũng như hiệu quả đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu.
Làm thế nào để chọn lựa đúng thuốc chống động kinh cho mỗi bệnh nhân là câu hỏi các bác sĩ chuyên khoa thần kinh thường đặt ra khi điều trị bệnh nhân động kinh. Việc chọn lựa tối ưu thuốc chống động kinh ở bệnh nhân động kinh phụ thuộc nhiều vào loại cơn động kinh, hội chứng động kinh, nguyên nhân động kinh, tuổi bệnh nhân, giới tính của bệnh nhân, các bệnh lý kèm theo, tình trạng có sẵn của thuốc, kinh tế của bệnh nhân và các yếu tố khác. Khi chọn lựa thuốc thì các yếu tố trên cần phải được cân nhắc theo mỗi bệnh nhân. Việc lựa chọn thuốc còn phải tính đến nếu phối hợp thuốc. Phối hợp thuốc chỉ nên tối đa là hai thuốc, ngoại trừ những trường hợp khó thì việc phối hợp thuốc có thể nhiều hơn và nên được thực hiện ở các trung tâm chuyên sâu về động kinh. Chọn lựa thuốc phối hợp với nhau cần tính đến đa trị liệu hợp lý. Đa trị liệu hợp lý khi các thuốc phối hợp lẫn nhau tăng hiệu quả, ít tác dụng phụ hơn, không hay ít tương tác thuốc.